IV Festiwal Kryminału "Kryminalna Piła"
30.03-02.04.2016
Festiwal jest współorganizowany przez Regionalne Centrum Kultury Fabryka Emocji i Szkołę Policji w Pile. To przedsięwzięcie o charakterze kulturalnym, którego główną ideą jest popularyzacja kryminału jako swoistej formy rozrywki i jednoczesnej przygody intelektualnej. Proponujemy spotkania ze światem kryminalnych zagadek, zarówno pod postacią literackiego słowa, jak i innych form współczesnej sztuki – dla dorosłych, młodzieży i dzieci.
Kryminalna Piła to: spotkania autorskie z pisarzami, dziennikarzami, antropologami, kryminalna gra miejska, panele dyskusyjne, spektakle, warsztaty pisarskie, konkursy literackie, fotograficzne, plastyczne itp. Festiwal "Kryminalna Piła" to także znakomity sposób na promocję miasta.
Dlaczego kryminał? Ponieważ lubimy czytać o walce ze zbrodnią, rozwiązywać zagadki logiczne, być znawcami zachowań i emocji ludzkich, czy jak współcześni profilerzy zgłębiać tajemnice zabójczych umysłów. Jesteśmy ciekawi, jak działają organa ścigania, biura detektywistyczne i sądy. Kryminał daje zagadkę do rozwiązania, pobudza szare komórki. Z jednej strony dominuje chęć prześcignięcia bohatera detektywa w jego śledztwie, z drugiej otwartość, by dać się zaskoczyć. Kryminał pozwala zajrzeć w głąb psychiki przestępcy, po trosze jest więc powieścią psychologiczną. To także swoisty kompas moralny – w walce dobra ze złem staje po stronie dobra.
Pilski festiwal to wydarzenie szczególne, nie tylko dla czytelników i mieszkańców Piły, ale dla samych autorów kryminałów, którzy - spędzając czas w Pile, w pilskiej Szkole Policji i w Regionalnym Centrum Kultury – uczą innych (prowadzą warsztaty literackie) i sami korzystają z konsultacji.
W tym roku festiwal był zdecydowanie literacki - mnóstwo wrażeń, emocji i ciekawych spotkań.
Gośćmi tegorocznej edycji festiwalu byli m.in.: Ryszard Ćwirlej, który promował pierwszy retrokryminał (jego akcja dzieje się częściowo w przedwojennej Pile); "Kobiecą twarz Czarnej Serii" reprezentowała Marta Zaborowska i Joanna Opiat-Bojarska, a "Męską twarz czarnej Serii" PM Nowak. Piłę odwiedził także gość z zagranicy, Jørn Lier Horst – norweski pisarz i dramaturg, do niedawna także szef wydziału śledczego Okręgu Policji Vestfold, a obecnie pełnoetatowy pisarz.
Niespodzianką była obecność Janusza Leona Wiśniewskiego, który książek kryminalnych do tej pory nie pisał, ale wpasował się w pilską imprezę z powieścią "I odpuść nam nasze…", opowiadającą o jednej najgłośniejszych zbrodni ostatnich lat, czyli o morderstwie, którego ofiarą był znany krakowski artysta, muzyk Andrzej Zaucha. Autor podkreśla, że to przede wszystkim opowieść o miłości, zdradzie, okrucieństwie i zazdrości.
Podczas pilskiego festiwalu obecny był także Mariusz Czubaj – pisarz kryminałów, profesor antropologii kultury. Prowadził warsztaty literackie i uczestniczył we wszystkich spotkaniach.
Gościem szczególnym Kryminalnej Piły była Małgorzata Ronc – prokurator, która prowadziła m.in. śledztwo w sprawie Mariusza Trynkiewicza i seryjnego mordercy Henryka Morusia. Spotkanie autorskie było promocją książki "Kobieta, która się nie bała" autorstwa M. Ronc i Joanny Podgórskiej, dziennikarki "Polityki". Na spotkaniu Małgorzata Ronc opowiadała, że jako dwudziestoośmiolatka prowadziła najbardziej skomplikowane dochodzenia. Badała sprawy łapówek branych przez lekarzy i tajemniczej śmierci prezesa NIK-u. W środku nocy jeździła na miejsca zbrodni, przesłuchiwała morderców, oglądała ciała ofiar. Wielokrotnie jej grożono, zastraszano. Niemal wszystkie sprawy, w których oskarżała, zakończyły się wyrokiem skazującym. To było wyjątkowo ciekawe spotkanie!
Tegoroczna Kryminalna Gra Miejska (1 kwietnia) przeprowadzona była według scenariusza opartego na tajemnicy zniknięcia/porwania młodej pilanki. W grze udział wzięło kilka drużyn reprezentujących pilskie gimnazja i szkoły średnie. Młodzież po raz kolejny mogła zmierzyć się z nietuzinkową zagadką. Wygrał zespól z Gimnazjum nr 5 w Pile. Poza corocznymi nagrodami książkowymi i dyplomami, w tegorocznej edycji na zwycięską drużynę czekała wyjątkowa nagroda – voucher do LOCKED Piła, dzięki któremu uczestnicy mogli przeżyć godzinę tajemnicy i zagadki.
Festiwalowi towarzyszył Wieczór Dobrego Kina – filmy: "Sicario", dramat, kryminał, USA i "Sekret w ich oczach", kryminał, thriller, USA.
W sobotę 2 kwietnia nastąpiło podsumowanie imprezy i rozstrzygnięcie konkursu na najlepszą polską miejską powieść kryminalną roku 2015. Nagrodę Kryminalnej Piły – statuetkę, dyplom i 5 tys. zł. – otrzymał Maurycy Nowakowski za powieść "Plagiat". Urodzony we Wrocławiu pisarz, biograf i dziennikarz kulturalny debiutuje tą książką jako autor kryminałów, ale ma już na swoim koncie pisarskim niemały dorobek. Jest autorem powieści "Okrągły przekręt", fikcyjnej, ponurej wizji polskiego piłkarskiego światka, oraz biografii Phila Collinsa ("Phil Collins. Człowiek orkiestra") i Petera Gabriela ("Peter Gabriel. Świat realny, świat sekretny").
"Plagiat" zachwycił jurorów pilskiego festiwalu (prof. Wojciech Burszta, Robert Ostaszewski i Leszek Koźmiński). - Wrocław odgrywa tu rolę lustra, w jakim odbija się współczesna Polska – czytał w laudacji na temat nagrodzonej powieści prof. W. Burszta. Doceniono także wątek akademicki kryminału: bardzo dobrze poprowadzony, z ciekawie i żywo sportretowanym środowiskiem uczelnianym.
Przyznano także Nagrodę Specjalną - wyróżnienie Szkoły Policji w Pile - otrzymała je Katarzyna Bonda za "Okularnika" - za merytoryczną wiarygodność w kreowaniu literackiego obrazu służby policjanta kryminalnego oraz promowanie Szkoły Policji w Pile w świecie sztuki pisarskiej.
IV edycja Festiwalu Kryminalna Piła przeszła do historii. Za rok zapraszamy na kolejną V - jubileuszową.
